Raport został przygotowany w oparciu o kluczowe zagadnienia badawcze typu best place to live - miejsca, w którym dobrze się żyje. Dane do części ilościowej były agregowane na przełomie stycznia i lutego 2022 roku, jeszcze przed wybuchem wojny na Ukrainie. Wykorzystano powszechnie dostępne źródła takie jak dane GUS, Instytut Rozwoju Miast i Regionów czy ISGlobal. Tłem porównawczym dla oceny Wałbrzycha były dla autorów raportu trzy najbliższe ośrodki o charakterze regionalnym i subregionalnym - Wrocław, Legnica oraz Jelenia Góra.
Wałbrzych opisano przez pryzmat 7 kategorii: pracy, kosztów życia, zieleni, ekologii, zdrowia i bezpieczeństwa, życia rodzinnego i kulturalnego oraz rozwoju. Analiza ilościowa została uzupełniona o 12 pogłębionych wywiadów indywidualnych z osobami, które w ostatnich łatach zdecydowały się przeprowadzić do Wałbrzycha.
Wałbrzych to dzisiaj jedno z niewielu miast Dolnego Śląska - obok Wrocławia oraz miejscowości zlokalizowanych w Zagłębiu Miedziowym - w którym przeciętne wynagrodzenie przekracza średnią krajową. Charakteryzuje się stabilnym i dynamicznie rozwijającym się rynkiem pracy. W jego zrównoważeniu pomaga fakt, że żadna firma nie ma w nim więcej niż 10% udziałów. Jednocześnie funkcjonuje na nim duża liczba średnich firm zatrudniających ponad 100 pracowników. W sumie jest ich tu ponad 40, z czego większość - poza kilkoma dużymi, nowoczesnymi firmami międzynarodowymi - to przedsiębiorstwa lokalne, prowadzone przez prywatnych przedsiębiorców.
Dywersyfikacja miejsc zatrudnienia sprawia, że rynek pracy w Wałbrzychu jest silny i stabilny. Najlepiej widać to było w czasie dwóch lat kryzysu spowodowanego pandemią. Po przejściowym spadku poziom zatrudnienia odbudował się wyjątkowo szybko, sprawniej aniżeli działo się to w skali ogólnopolskiej, a także na Dolnym Śląsku.
Dynamikę tutejszego rynku pracy w szczególny sposób obrazuje także struktura czasowa okresu, w jakim osoby bezrobotne pozostają bez zatrudnienia. W przeciwieństwie do innych kluczowych miast Dolnego Śląska, w Wałbrzychu dominują osoby, które relatywnie szybko znajdują pracę. Niemal 38% osób dostaje ją w przeciągu trzech miesięcy.
Przy atrakcyjnych zarobkach życie w Wałbrzychu jest relatywnie tanie. Raport wskazuje jednoznacznie, że boom na rynku nieruchomości nie wywindował tu cen mieszkań tak mocno jak w innych kluczowych ośrodkach regionu. Cena zakupu jednego metra kwadratowego jest tu znacząco niższa od pozostałych miast o znaczeniu regionalnym.
Jednoznacznie mimo swojego górniczego dziedzictwa Wałbrzych to jedno z najbardziej zielonych miejsc w Polsce. Plasuje się na 8. miejscu w zestawieniu ośrodków z największym udziałem zieleni wysokiej jakości w powierzchni miast. Z drugiej strony udział mieszkańców, którzy w zasięgu spaceru trwającego nie dłużej niż 5 minut mają tu dostęp do zieleni, to aż 65,3%, co daje Wałbrzychowi 6. miejsce w całym kraju.
Zwrot w kierunku ekologii widać także, gdy spojrzy się na tempo nasadzeń. Żadne z porównywanych miast nie robi tego tak szybko jak właśnie Wałbrzych. W ostatnich latach Urząd Miejski podjął także spory wysiłek w fundamentalnym dla ochrony przyrody obszarze gospodarki odpadowej. Przede wszystkim znacząco podwyższył poziom selektywnej zbiórki śmieci, który przez długi czas mocno odstawał od innych ośrodków - w latach 2018-2020 udział odpadów zebranych selektywnie wzrósł ośmiokrotnie. Na tle innych dolnośląskich miejscowości Wałbrzych wyróżnia się także dobrą jakością powietrza - ze wskaźnikiem AQI na poziomie 30 zdecydowanie dystansuje inne największe miasta regionu.
Wywiady z nowymi mieszkańcami Wałbrzycha jednoznacznie wskazały, że źródłem optymizmu jest dla nich dynamiczny rozwój: inwestycje, renowacje, nowe obiekty kulturalne, i sportowe oraz drogi. Do 2026 roku do Wałbrzycha ze środków krajowych i europejskich ma wpłynąć ponad 2,5 mld zł. Pod względem umiejętności korzystania ze środków europejskich czy krajowych miasto jest absolutnym liderem nie tylko w regionie, ale też w skali całego kraju. Wałbrzych w ciągu roku pozyskuje z funduszy europejskich tyle pieniędzy w przeliczeniu na mieszkańca, ile przeciętne miasto Polski czy Dolnego Śląska w ciągu trzech lat. Wałbrzych jest jednoznacznie drugim ośrodkiem w Polsce, który w ubiegłym roku dołączyło do Green Cities EBOiR - flagowego programu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju.
Miasto wiedzie prym także w gospodarce mieszkaniowej. W przeliczeniu na mieszkańca jego budżet na ten obszar jest trzecim najwyższym w Polsce. Dystansuje w tym aspekcie takie metropolie jak Warszawa, Łódź czy Wrocław.
Rozwój – jakim Wałbrzych może się pochwalić na przestrzeni ostatnich lat – sprawia, że staje się on atrakcyjnym miejscem pracy również dla młodych i wykształconych ludzi, chcących zdobywać doświadczenie w środowisku sprzyjającym poznawaniu najnowszych rozwiązań, jakich nieustannie dostarcza nam nauka i technika. Mocno wierzę w to, że w Wałbrzychu nie zabraknie możliwości i ciekawych wyzwań w przyszłości.
W ostatnich dwóch latach obserwujemy dynamiczny wzrost inwestycji mieszkaniowych i jest to sytuacja niespotykana w Wałbrzychu, bowiem oznacza, że miasto ponownie zaczyna rozwijać się dla swoich mieszkańców. Inwestycje przemysłowe i gospodarcze są realizowane od momentu powołania Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, ale ich liczba w ostatnich trzech latach jest zdecydowanie większa niż wcześniej, to także potwierdza, że miasto znalazło się w kolejnej – nowej fazie wzrostu gospodarczego.
Mieszkam i pracuję w Wałbrzychu od 2015 roku i mogę z pełną świadomością potwierdzić, że w ostatnich latach rynek pracy z perspektywy pracownika zdecydowanie zmienił się tu na lepsze. Dzięki bardzo dobrze rozwijającej się współpracy przedsiębiorstw funkcjonujących w WSSE i całemu otoczeniu Urzędu Miasta w Wałbrzychu oraz podległych mu instytucji kolejne lata zapowiadają jeszcze dalej idącą poprawę rynku pracy.